30 januari 2019

Arbeidsmarkt: grenzeloos en vol met kansen

Ongeveer 30.000 inwoners van Noordrijn-Westfalen pendelen elke dag naar hun werk in Nederland. Een indrukwekkend aantal, dat echter nog veel hoger zou kunnen zijn als er niet zoveel belemmeringen waren die het werken over de grens soms ingewikkeld maken. “Wanneer er een gemeenschappelijke en grenzeloze arbeidsmarkt in de Euregio Rijn-Waal zou zijn, zou de economie tot acht procent kunnen groeien”, weet Hubert Bruls, vice-voorzitter van de Euregio Rijn-Waal en burgemeester van Nijmegen, zeker. “Daarom moeten we ons ten doel stellen om de grens verder te laten verdwijnen en hindernissen uit de weg te ruimen.”

Juist met het oog op de toekomst is het voor werkgevers belangrijk om hun blikveld te verruimen. “Het aantal werkenden daalt de komende decennia, waardoor het gebrek aan vakkrachten nog groter wordt – in Duitsland is dat probleem nog iets groter dan in Nederland. Daarom is de potentie voor een grensoverschrijdende arbeidsmarkt erg groot”, legde Cornelia Daheim uit. Zij onderzoekt al jaren perspectieven en trends op de arbeidsmarkt.

Veel behoefte aan vakkrachten

Dezelfde conclusie trok Arno Knops van Aranco, een adviesbureau dat zich gespecialiseerd heeft in de duurzame verbetering van processen. Volgens hem is de behoefte aan vakkrachten aan beide kanten van de grens ongeveer even groot, maar is de verhouding tussen vraag en aanbod uit balans. “Voor de werknemer ontstaat hierdoor de mogelijkheid om in zijn buurland een baan te vinden die in zijn eigen land niet aangeboden wordt. Door verschillen in belastingregelingen kan het ook financieel aantrekkelijker zijn om een baan in het buurland te zoeken”, aldus Knops.

Arbeidsmarktplatform wil problemen oplossen

In zijn lezing benoemde hij ook de concrete problemen die het Arbeidsmarktplatform van de Euregio Rijn-Waal aan wil gaan – en het liefst ook wil oplossen: “Vaak zijn er administratieve belemmeringen. Die willen we samen uit de weg ruimen. Een andere hindernis is het openbaar vervoer: werknemers die op het openbaar vervoer aangewezen zijn, vragen zich af hoe ze met de bus en trein naar het buurland komen. Vaak eindigen deze verbindingen namelijk bij de grens. Bovendien worden taal en cultuur nog steeds als een groter probleem gezien dan dat ze eigenlijk zijn.”

Ook Sjaak Kamps, directeur van de Euregio Rijn-Waal, gaf een voorbeeld: “Er is voor werkgevers geen mogelijkheid om een vacature in één keer aan beide zijden van de grens te publiceren. Ze moeten dat los van elkaar doen en dat levert veel werk op. Hetzelfde geldt natuurlijk ook voor werknemers.” Dat beaamde ook Wilfried Kullmann van de Bundesagentur für Arbeit: “Een gemeenschappelijke banenbeurs zou een droom zijn voor alle betrokkenen.”

GrensInfoPunt Rijn-Waal erbij betrekken

In de afsluitende workshops konden de deelnemers actief meedoen en ideeën uiten: hoe moet een grensoverschrijdend arbeidsmarktplatform volgens hen te werk gaan? Alle deelnemers waren het erover eens dat het het beste is om kleine stappen te nemen en pragmatisch te werken. Bovendien moet het platform erop letten dat er rekening wordt gehouden met de behoeftes van de verschillende doelgroepen. Tot slot moet het platform gebruikmaken van de structuren die er al zijn – en bijvoorbeeld het GrensInfoPunt Rijn-Waal actief bij de activiteiten betrekken. Het adviespunt is de place to be voor alle vragen over werken in het buurland. Vragen als “Waar moet ik rekening mee houden wanneer ik een baan in Nederland aanneem?”, “Op welke aspecten op het gebied van arbeidsrecht of belastingen moet ik letten?”, “Wat zijn fundamentele verschillen?” en “Hoe zit het met mijn zorgverzekering?” worden hier beantwoord.

De volgende stap

De volgende stap is om werkgroepen te vormen, die de verschillende aspecten van de grensoverschrijdende arbeidsmarkt analyseren en naar oplossingen zoeken. “We staan nog aan het begin van onze weg, die weliswaar een uitdaging is, maar ook veel kansen voor de Euregio Rijn-Waal biedt”, sloot Arno Knops de bijeenkomst in Burgers’ Zoo af.