1 oktober 2019

Column Hekkelman: ‘Ik neem je mee’

Een samenwerking tussen meerdere aandeelhouders is vergelijkbaar met een (zakelijk) huwelijk. Een aandeelhoudersovereenkomst is in mijn ogen noodzakelijk om toekomstige de verhoudingen en situaties die kunnen ontstaan goed af te spreken. Die afspraken kunnen onder andere betrekking hebben op de financiering, het bestuur, de toe- en uittreding, geheimhouding en concurrentie- en relatiebeding.

Als de aandelenverhouding tussen twee aandeelhouders ‘scheef’ is of indien sprake is van meerdere aandeelhouders, dan komt de vraag op of de groot aandeelhouder of een meerderheidscombinatie van aandeelhouders alle aandelen in het kapitaal van de vennootschap moeten kunnen verkopen. Gesteld dat er in een vennootschap een 90% groot aandeelhouder is en daarnaast een 10% aandeelhouder. De groot aandeelhouder heeft er belang bij dat als een ‘goudgerande’ koper zich meldt die alleen het hele bedrijf voor de hoofdprijs wil kopen, dat de kleine aandeelhouder zijn aandelen mee verkoopt. Het is dan uitermate vervelend als die kleine aandeelhouder de medewerking aan verkoop niet wil verlenen. 

In de praktijk zie je dat vaak geregeld worden door een ‘drag along’ regeling (meesleeprecht) overeen te komen. Er wordt dan afgesproken dat de grote aandeelhouder (of een bepaald minimaal belang van meerdere aandeelhouders), de andere aandeelhouder(s) kan (kunnen) dwingen om hun belang mee te verkopen. Dat geschiedt dan tegen dezelfde voorwaarden als waartegen de grote aandeelhouder(s) verkopen. 

Afgesproken kan daarbij worden dat de kleine aandeelhouders eerst het recht krijgen om de aandelen van de grote aandeelhouder(s) over te nemen, zodat de statutaire blokkeringsregeling wordt nageleefd. Voor het geval de kleine aandeelhouder(s) geen medewerking wil(len) verlenen aan de verkoop en levering, worden daarvoor onherroepelijke volmachten opgenomen.

De omgekeerde situatie wordt dan vaak ook geregeld. De kleine aandeelhouder zal het mogelijk niet wenselijk vinden als er een andere grote aandeelhouder naast hem aan tafel komt te zitten. Afgesproken wordt dan dat de kleine aandeelhouder het recht heeft de grote aandeelhouder te ‘dwingen’ om bij een verkoop ook diens kleine(re) belang mee te verkopen. Dat noemen we de ‘tag along’ regeling (meeverkooprecht). 

Als de koper alleen bereid is om het belang van de groot aandeelhouder te kopen, dan wordt veelal afgesproken dat de kleine aandeelhouder het recht heeft naar rato mee te mogen verkopen. Gesteld dat de grote aandeelhouders een 80% belang houden en de koper wil niet meer dan 80% kopen. Dan kunnen de 20% aandeelhouders dat percentage van die 80% mee verkopen. De verkoopverhouding wordt dan 64% verkoop door de grote aandeelhouders en 16% door de kleine aandeelhouders. Uiteraard tegen gelijke condities en met onherroepelijke volmachten. 

Er zijn natuurlijk vele varianties mogelijk op het drag along/tag along thema. Bij de bespreking van de aandeelhoudersovereenkomst een belangrijk onderwerp.