Artikelen
29 juli 2019
Column: Misverstand
Trouwen zonder huwelijkse voorwaarden betekent dat de gemeenschap van goederen van toepassing is. De gevolgen daarvan zijn niet altijd de bedoeling. Van de gemeenschap van goederen zijn sinds een wetswijziging vanaf 1 januari 2018 uitgesloten en erfenissen en schenkingen en goederen waarvan tussen de echtgenoten vaststaat dat deze van een van hen waren bij aanvang huwelijk. In de gemeenschap goederen vallen alle bezittingen en schulden die de echtgenoten bij aanvang al gezamenlijk hadden en die zij tijdens huwelijk verkrijgen met uitzondering van uitgesloten erfenissen en schenkingen. Dat geldt allemaal voor huwelijken die vanaf 1 januari 2018 zijn gesloten.
Er wordt nog wel eens gedacht dat in verband met deze wetswijziging het niet meer nodig is om huwelijkse voorwaarden op te maken. Die veronderstelling berust op een misverstand. Met name voor ondernemers blijft het van belang om huwelijkse voorwaarden op te maken. Dat belang ziet op (uitsluiting van) aansprakelijkheidsrisico’s en waardeverrekening bij met name echtscheiding. Een onderneming die voor het aangaan van het huwelijk al wordt gedreven, blijft buiten de gemeenschap van goederen. Maar als de onderneming tijdens het huwelijk wordt gestart, dan valt deze volledig in de gemeenschap van goederen. Ingeval van echtscheiding zal de waarde gelijkelijk gedeeld moeten worden.
Als de vlinders nog in de buik zitten en de roze wolk de realiteitszin nog wat vertroebelt dan kan dat in combinatie met gebrek aan juridische kennis na de wittebroodsweken tot vervelende conclusies leiden voor de ondernemer en diens kersverse echtgenoot (m/v). In 2010 heeft de minister van Financiën voor deze situatie door middel van een besluit (dat op dit punt ongewijzigd is aangepast in 2018) een tegemoetkoming gegeven. De minister heeft bepaald dat indien sprake is geweest van een (verondersteld) misverstand om geen huwelijkse voorwaarden voorafgaand aan het huwelijk op te maken, binnen 36 maanden na aanvang huwelijk alsnog huwelijkse voorwaarden gemaakt mogen worden zonder fiscale gevolgen (schenkbelasting). Door het alsnog invoeren van huwelijkse voorwaarden dient dan de situatie te ontstaan zoals deze zou zijn geweest als er wel huwelijkse voorwaarden bij aanvang huwelijk zouden zijn gemaakt. Uiteraard moeten de echtgenoten het dan wel eens zijn met elkaar over de verdelingvan de gemeenschap en de inhoud van de huwelijkse voorwaarden.
Een lastig aspect bij het waarderen van ondernemingsvermogen is het goodwill vraagstuk. Goodwill is kortgezegd de meerwaarde van de onderneming die uitstijgt boven de werkelijke waarde van alle bezittingen minus de schulden. Voor het bepalen van de waarde van goodwill is geen eenduidige wijze voorgeschreven. Ook kunnen allerlei aspecten een rol spelen aan de kant van een koper of de markt die de waarde van goodwill bepalen. Als een ondernemer gaat scheiden zal hij in de regel niet ook van zijn onderneming af willen. Verkoop is dan niet aan de orde. Als in de waarde van de onderneming een goodwill element aanwezig is, dan zal die goodwill ten tijde van de echtscheiding niet gerealiseerd gaan worden. Het is ook de vraag of de goodwill überhaupt ooit gerealiseerd zal gaan worden. Daarom is het van belang hierbij stil te staan bij het opmaken van huwelijkse voorwaarden. Vraag is dan hoe om te gaan met de waardeverrekening van de onderneming bij echtscheiding. Daar zijn door de kundige en creatieve notaris vele opties voor aan te dragen.
Dit alles geldt overigens ook bij een geregistreerd partnerschap en het opmaken van partnerschapsvoorwaarden. Ga je trouwen of een geregistreerd partnerschap aan? Gebruik je verstand en voorkom een misverstand.
Roland van Mourik
Notaris bij Hekkelman Advocaten | Notarissen
r.van.mourik@hekkelman.nl
www.hekkelman.nl
