14 augustus 2023

Door automatisering ook meer persoonlijke aandacht?

Na een voorstelronde buigen we ons over de vraag of technologie ons werk helemaal gaat veranderen of dat die invloed overschat wordt. Roel: “Bedrijven hebben ons steeds harder nodig, omdat het al lastig genoeg is om de primaire processen te automatiseren, laat staan zaken op HR-gebied. Laatstgenoemde neemt een steeds grotere vlucht. We helpen circa 800 MKB-werkgevers. Door saai repetitief werk te automatiseren, houd je meer tijd over die je aan klanten kunt besteden.” Ton: “Met ondersteuning van automatisering kunnen fysiek zware beroepen binnen onder andere de zorg langer volgehouden worden. Die automatisering is niet alleen softwarematig, ook mechanisch.”

Scholing en adaptatie

Ronald: “Er wordt wel vaak gezegd dat door automatisering alles makkelijker wordt, maar er is ook scholing voor nodig en adaptatie van je team.” Ronald is sinds kort ook Directeur-Eigenaar van de L&D Fabriek, waar bij de L staat voor Learning en de D voor Development. Dat klinkt Bernd bekend in de oren: “Automatisering en AI zal voor ons standaard en repeterende handelingen wegnemen, met name particuliere adviezen. Nu zitten er vijf à zes medewerkers op deze adviestak, over een x-aantal jaar wellicht nog één. Het afsluiten van verzekeringen doe je online, de polis heb je in een paar minuten in je mail, maar op het moment dat er schade is, wil je wél iemand aan de lijn krijgen. Daar kun je dan je mensen op zetten. Daardoor komt de nadruk van de opleiding minder op de technische kant te liggen, meer op de creatieve en menselijke kant. Een medewerker werkt nu vijftien jaar bij ons. Toen ik vroeg wat er de afgelopen tijd veranderd was, luidde het antwoord ‘alles’. En dat van die vijftien jaar de laatste drie het meest relevant zijn. De ontwikkelingen gaan razendsnel.”

Flexibele arbeidsmarkt

Daniëlle ziet desalniettemin niet veel mensen afvloeien omdat ze niet mee kunnen komen. “Wellicht speelt de huidige markt mee en waar banen wegvallen, worden nieuwe gecreëerd. Ontslagrecht is maar een deel van het arbeidsrecht. Met het oog op een wetswijziging die nu in de maak is, is flexibel werken een actueel onderwerp. Dat is deels een voortvloeisel van het thuiswerken tijdens corona. Ook is de invoering van de Wet transparante en voorspelbare arbeidsvoorwaarden een actueel onderwerp waar veel aandacht naar uitgaat.” Ton: “In de wetgeving wordt continu gezocht naar een balans tussen de belangen van medewerkers enerzijds en van werkgevers anderzijds.” Ronald: “Vroeger plukte ik nog wel eens een arbeidscontract van internet. Dat kan vandaag de dag echt niet meer. Het is zó belangrijk om het aan de voorkant goed te regelen. Procederen achteraf is veel duurder. Vanuit BHV denk ik natuurlijk ook preventief.”

Bernd: “We merken de laatste twee à drie jaar dat sollicitatiegesprekken anders verlopen. Potentiële werknemers willen ergens komen werken, mits… en dan volgt een hele rits na de dubbele punt. Pensioen is daar vaker een onderdeel van. Steeds meer werkgevers zien pensioen niet meer als een kostenpost, maar als een manier om arbeidsvoorwaarden te sturen.” Stan: “Dat geldt ook voor fietsleaseregelingen in het kader van de vitaliteit van medewerkers en secundaire arbeidsvoorwaarden. Het is steeds vaker een basisbehoefte van mobiliteit en ook deelfietsen op bedrijventerreinen worden steeds meer ingezet. We hebben vijf monteurs en een haal- en brengservice.” Olivier vertelt dat Werkwijzer gespecialiseerd is in de regionale arbeidsmarkt. “We maken ons hard voor het behoud van kennis in onze lokale economie en willen goede mensen die buiten de regio werken weer naar hier halen door daar actief beleid op te voeren. Verder zie ik een verschuiving van flexibele inhuur naar het direct een vast contract bieden, ook regionaal.”

32 uur = fulltime?

Jongeren beschouwen 32 uur werken als fulltime. Een studieschuld? Ach, die hoeft toch niet snel afgelost te worden. En een hypotheek afbetalen? Die wordt uitgesmeerd over een zo lang mogelijke tijd. Ze werken het liefst net zoveel als nodig is om rond te komen. Stan: “We hebben bijna geen fulltimers meer. Zelfs een jonge monteur van 25 jaar wil maximaal drie dagen per week werken.” Roel: “Het is daardoor ook niet zo raar dat er overal tekorten zijn, die ontstaan zo vanzelf. Meer werken zou meer moeten lonen.” Bernd: “De jeugd handelt heel berekenend, met name als het op hypotheekadvies aankomt. Inderdaad: 32 uur is fulltime. Vervolgens gaan ze één à twee jaar 40 uur werken, totdat de papieren op orde zijn en dan bouwen ze weer af.”

Amplitie

Hoe is dit alles te rijmen met de vele burn-outs? Ton: “Ik denk dat de kwalificatie burn-out vaak te snel gegeven wordt. Natuurlijk zijn er medewerkers die écht medische klachten hebben, maar ook de sociale druk vanuit de maatschappij als geheel lijkt hierin een rol te spelen. We staan altijd ‘aan’. En dan is er nog de ‘jobfit’ kant: over- én onderbelasting van medewerkers. Bij laatstgenoemde kun je denken aan mensen die al lang hadden moeten doorstromen naar een volgend niveau, maar die gelegenheid niet krijgen.” In dit verband valt de term amplitie, hét kernbegrip uit de positieve organisatiepsychologie, waarbij het draait om bevorderen in plaats van voorkomen (preventie) of herstellen (curatie). Werken aan amplitie blijkt enorm waardevol, zowel voor medewerkers als vanuit bedrijfseconomisch perspectief. Het leidt tot meer plezier, gezondheid en motivatie, minder verzuim en verloop, meer productiviteit en innovatie, betere dienstverlening, meer klanttevredenheid en hogere omzet.

Ton: “Een andere trend die steeds verder doorzet, zijn de zij-instromers die eigenlijk onder gekwalificeerd zijn voor het werk dat ze moeten gaan doen en daardoor ook weer heel snel uitvallen. Wat duurzame inzet betreft, kennen we binnen onze organisatie het aansturingsmodel Sustainable Service Profit Chain (SSPC). Daarbij gaat het om meerdere zaken: enerzijds hebben we aandacht voor het belang, de bevlogenheid en inzetbaarheid van onze eigen medewerkers, anderzijds voor dat van onze klanten en de medewerkers van onze klanten. Verder willen we graag op een positieve manier bijdragen aan de maatschappij door allerlei initiatieven, en financieel resultaat boeken dat aandeelhouderswaardig is.” Olivier: “Het UWV wil mensen zo snel mogelijk inschrijven bij een uitzendorganisatie als de onze. Als ik vervolgens mijn checks niet goed doe, zie ik het ziekengeld dat ik uit moet betalen snel oplopen. Wat het extra lastig maakt, is dat ik niet te ver door mag vragen en er bepaald geen overschot aan mensen is.”

Een basisbaan?

Zou niet de bijstand, maar een basisbaan het sluitstuk moeten worden van onze sociale zekerheid? Olivier: “Dat zou voor onze organisatie héél bewerkelijk zijn en het betekent dat we meer op de stoel van de loopbaancoach moeten gaan zitten. Als er dán mensen uitvallen, moet de publieke sector een sterkt sociaal vangnet kunnen bieden. Dat kun je niet bij werkgevers neerleggen.” Olivier: “Zou, gezien de vergrijzing, het deeltijdpensioen uitkomst kunnen bieden? Dat oudere werknemers bijvoorbeeld twee dagen pensioen ontvangen en drie dagen werken. Voor fulltime werk hebben ze de energie wellicht niet meer voor, maar op deze manier zijn ze met al hun kennis en ervaring wel binnen te houden.” Ton juicht dit toe.

Goed, onze tijd zit erop, we zouden nog úren door kunnen praten, maar we moeten over tot de orde van de dag. Zouden we voorzichtig kunnen concluderen dat door automatisering en daarmee het wegvallen van saai repetitief werk er ruimte ontstaat voor meer persoonlijke aandacht…

De lunchsessie waren we te gast bij restaurant de Portier in Nijmegen.

Van links naar rechts; Roel van Winssen, Daniëlle de Hamer, Stan Evers, Bernd Huibers. Olivier Lemckert, Ton Theloosen en Ronald Vink.