Artikelen
18 januari 2016
Familiebedrijven: Saamhorigheid en bevlogenheid zorgen voor hoge servicegraad
Voordat we aanschuiven aan de ontbijttafel bij DROOMvilla LUX in Nijmegen hebben we een gezellig onderonsje bij de bar. Het karakteriseert de bijeenkomst, alsof je op bezoek bent bij de familie. En daar gaat het vandaag exact over: de charmes en perikelen bij familiebedrijven. We schuiven onder de wensboom aan met Eric van Gaalen, Lucas Leenders, Henny van Benthem, Leo de Bever en Roland van Mourik.
V.L.N.R.: Leo de Bever, Roland van Mourik, Lucas Leenders, Eric van Gaalen en Henny van Benthem
De gesprekspartners
We gaan terug in de tijd: 1932. Een man in stofjas die achter de toonbank pennen en velletjes papier verkoopt. Anno nu is de stofjas verdwenen. Papier en pen zijn nog steeds verkrijgbaar bij kantoorvakhandel Leenders Thuis op Kantoor! en daarnaast een breed scala aan hypermoderne kantoormachines en hoogwaardig kantoormeubilair. Zeven jaar geleden heeft Lucas Leenders bij het 75-jarig bestaan de speciaalzaak van zijn ouders overgenomen.
Eric van Gaalen is partner en belasting-adviseur bij BDO Accountants & Belastingadviseurs. BDO heeft vestigingen in heel Nederland en bedient een grote groep klanten waaronder familiebedrijven. Eric: “Wij hebben een gereedschapskist met financiële en fiscale tools waarmee we klanten helpen. Voor familiebedrijven is ‘techniek’ alleen niet toereikend, emoties spelen een grote rol dus psychologie is ook een belangrijk aspect.” Aan de universiteit van Tilburg heeft BDO Accountants & Belastingadviseurs een leerstoel familiebedrijven waardoor er veel kennis in huis is.
Roland van Mourik is één van de vijf notarissen van Hekkelman Advocaten & Notarissen in Nijmegen. Roland komt als derde generatie uit een notarissenfamilie, vader Professor Van Mourik geniet landelijke bekendheid. Hoofdzakelijk houdt Roland zich bezig met ondernemingsrecht waarbij familiebedrijven één van zijn specialismen is. Juridisch is het uitdagend omdat er altijd sprake is van maatwerkoplossingen. Continuïteit is daarbij vaak belangrijker dan winstmaximalisatie.
Leo de Bever is Manager Private Banking bij Rabobank Rijk van Nijmegen. De Rabobank opereert lokaal en staat hierdoor dicht bij de klant. De bank heeft alle disciplines onder één dak. Leo: “Bij ondernemers binnen Familiebedrijven lopen ‘eigendom’, ‘bedrijf’ en ‘familie’ door elkaar heen. Het is onze rol om in te spelen op deze voor familiebedrijven specifieke dynamiek. Hoe organiseer en financier je bedrijfsopvolging en hoe bescherm je de continuïteit van het familiebedrijf en het familiekapitaal? Wij faciliteren ze door een platform te bieden waarbij ze samen aan tafel kunnen met partijen zoals een notaris en accountant.”
Henny van Benthem startte halverwege de jaren 80 Media Mail. In beginsel een distributiebedrijf met 85 depothouders voor magazines. Inmiddels is het uitgegroeid tot een full service communicatiebedrijf met een uitgeverij, drukkerij, beletteringsafdeling en reclamebureau. Ze bieden het volledige communicatiepalet van idee tot brievenbus, zowel offline als online. Vanaf hun dertiende levensjaar zijn beide zoons actief in het bedrijf. Het is dus niet verwonderlijk dat beide nu fulltime in het bedrijf werken: Ivo als Senior Accountmanager, Niek als Productiemanager. Henny (63): “Voorlopig denk ik nog niet aan stoppen, ik krijg er nog te veel energie van en maak lange dagen.”
De overname
Eric: “Als de ondernemer de 60 gepasseerd is, gaat hij nadenken over overname. Je hebt te maken met de wens van de ouders en de wens van de kinderen.” Roland: “Niet elk kind is geschikt om het bedrijf voort te zetten. Vroeger volgde standaard het oudste kind vader op, dat is tegenwoordig anders. Het is daarom raadzaam vroegtijdig na te gaan denken over opvolging.” Lucas: “Voor mij was het belangrijk dat mijn vrouw achter de overname stond. Mijn oma en mijn moeder hebben ook altijd in de zaak gestaan.” Henny: “Mijn vrouw heeft al 33 jaar een baan elders. Als het nodig is, helpt zij mee. We hebben zakelijk een turbulente periode achter de rug. Zonder commitment van mijn vrouw, zoons én personeel had ik het niet gered. Personeel wordt een soort familie van je omdat ze net zo betrokken en bevlogen zijn als wij. Dat is overigens wel een valkuil, dat je teveel beroep gaat doen op hun loyaliteit. Volgend jaar gaan we om tafel met de accountant om de overname te gaan bespreken. Ik kan nog wel 10 jaar door willen, maar dat moet gezondheidstechnisch gezien wel mogelijk zijn. Daarom wil ik zaken gaan regelen.”
Regel het tijdig
Eric: “Betrekt iedereen bij de overname om hommeles in de familie te voorkomen. Vertrouwen is de basis. Als er verschil van mening ontstaat, maak het bespreekbaar en zorg dat de neuzen allemaal dezelfde kant op staan. Voor mij betekent het goed luisteren naar iedereen. Mijn doel is er samen uitkomen waarbij de familiebanden bewaard blijven.” Roland: “In een familiestatuut kun je zaken voor de toekomst vastleggen: wat is de rol van de familieleden, hoe is zeggenschap geregeld, salarisbepalingen en dat soort zaken. Geef ook in een testament aan waarom bepaalde keuzes gemaakt zijn. Lopen emoties hoog op, bijvoorbeeld na het overlijden van de ouders, dan kun je hiernaar teruggrijpen: ‘zo zouden pa en ma het nooit gewild hebben’. Je kunt overigens alles wel rationeel vastleggen, de emotie blijft.”
Bevlogen
Leo: “Privé en zakelijk lopen door elkaar. Je trekt niet zomaar de deur dicht. Dat is trouwens ook de kracht van familiebedrijven. De bevlogenheid is enorm. Heb je een probleem, dan wordt dat opgelost, daar loopt iedereen het vuur voor uit hun sloffen. Lucas en Henny beamen dat: “Dat is voor ons de normaalste zaak van de wereld.” Voor de twee familiebedrijven is het vanzelfsprekend om de klant alle service van de wereld te bieden. Toch zijn ze bescheiden. We zitten onder een wensboom: “Meer trotsheid, is wat we deze ondernemers wensen.”, aldus Roland, Eric en Leo.
