24 augustus 2022

Halte STAP-budget: is er licht aan het eind van de Ketheltunnel?

In de bouw, logistiek, dienstverlening en zorg… In het onderwijs, bij de NS en zelfs bij het toezicht op verkeerstunnels is een tekort aan personeel. En daar zullen we nog decennia lang mee kampen, voorzien deskundigen.

Ontwrichting samenleving

Eetcafés en restaurants die geen lunches meer kunnen verzorgen en pas in de avond open gaan. De ellenlange weg die de transportsector moet begaan vóórdat goederen op hun bestemming zijn. De NS die minder treinen laat rijden op bepaalde routes. De druk op werknemers die (te) hoog oploopt, omdat ze met minder collega’s hetzelfde of zelfs méér werk moeten verrichten. Patiënten die lang op operaties wachten, klassen die naar huis worden gestuurd omdat er geen leraar is en huisartsen die uiteindelijk óók overbelast raken… allemaal voorbeelden van hoe de tekorten op de arbeidsmarkt steeds duidelijker worden in ons dagelijks leven. “Als je alles bij elkaar optelt, dan heb je het over een ontregeling, ontwrichting zelfs, van de samenleving”, zegt Ton Wilthagen, hoogleraar Arbeidsmarkt aan Tilburg University.

Nog decennia lang tekorten

De vergrijzing is daar een belangrijke oorzaak van. Al helemaal in sectoren waar relatief veel oudere mensen werken. Die gaan immers binnen afzienbare tijd met pensioen. Dan worden de problemen logischerwijs alleen maar groter. De komende 20 jaar blijft de beroepsbevolking nog wel krimpen, denkt Joop Schippers, hoogleraar arbeidsmarkt aan de Universiteit Utrecht. Wilthagen denkt zelfs dat het nog wel 30 jaar kan duren.

Wat is écht belangrijk?

Vacatures ‘gewoon even’ opvullen is er momenteel dus niet meer bij. Zelfs een hoger salaris of meer uren bieden is niet genoeg. Een deel van de medewerkers loopt dan op tegen het tekort aan kinderopvang. Dat maakt het probleem van het personeelstekort extra complex. Toch hoeven we ons niet achteroverleunend te schikken in ons lot. We kunnen automatiseren, mensen opleiden, zij-instromers laten doorstromen en studenten eerder in hun opleiding stage laten lopen. Ook arbeidsmigratie is een oplossing, maar die leidt wel tot discussies bijvoorbeeld omdat woonruimte erg schaars is. Hoe dan ook: als we drie keer per jaar op vliegvakantie willen, dan moeten we toch érgens bagagesorteerders vandaan halen. Daarom moeten we onszelf de vraag stellen wat we écht belangrijk vinden en waar we onze schaarse mensen willen inzetten.

STAP-budget voor scholing en ontwikkeling

Met een nieuwe regeling voor scholing en ontwikkeling, het zogenaamde het STAP-budget, probeert de overheid de schaarste aan werknemers op te vangen. STAP staat voor STimulering Arbeidsmarkt Positie. Tot 1 januari 2022 was het mogelijk om scholingskosten af te trekken bij de aangifte inkomstenbelasting. Sinds die datum is dat niet meer mogelijk.

De overheid wil scholing voor een brede doelgroep mogelijk maken, zodat werkenden of werkzoekenden zelf kunnen beslissen over hun ontwikkeling tijdens hun loopbaan. Zo hebben ze meer kansen om hun baan te houden of om een nieuwe baan te vinden. Daarom is per 1 maart 2022 het STAP-budget gestart. Via STAP kunnen volwassen werkenden of werkzoekenden jaarlijks maximaal € 1.000 per jaar financiële hulp krijgen om scholing te betalen. Anders dan bij de vroegere belastingaftrek voor scholingskosten, hoeven mensen geen bedrag meer voor te schieten. Dat kan een voordeel zijn voor mensen met lagere inkomens en voor ouderen.

STAP-budget aanvragen

Werkenden of werkzoekenden kunnen het STAP-budget aanvragen via een portal van UWV. Elke twee maanden start een aanvraagperiode. Is het geld van een periode op als je een aanvraag wil doen? Probeer het dan opnieuw in een volgende aanvraagperiode. Op donderdag 1 september 2022 om 10.00 uur start een nieuwe aanvraagperiode voor het STAP-budget. Aanvragen doe je via:
www.stapuwv.nl/p/voorportaal.