3 maart 2015

Bedrijfsopvolgingsfaciliteiten

Van belang is dat er sprake is van een actieve onderneming die na de schenking of het overlijden ten minste vijf jaar wordt voortgezet. Dat kan een onderneming in de inkomsten- of in de vennootschapsbelasting zijn. In geval van een holdingstructuur mag er geconsolideerd worden.Indien en voorzover sprake is van beleggingsvermogen, bijvoorbeeld in de B.V., dan telt dat gedeelte slechts beperkt mee voor de toepassing van de BOF.

Voor inkomstenbelasting geldt dat de fiscale claim op verzoek doorgeschoven kan worden naar de verkrijgers. De aanmerkelijk belangclaim betreft 25% van het verschil tussen de waarde van de aandelen verminderd met de (fiscale) verkrijgingsprijs. Vanwege het doorschuiven van de verkrijgingsprijs hoeft er nog niet afgerekend te worden. Over beleggingsvermogen dient wel direct afgerekend te worden.

Voor de schenk- en erfbelasting geldt een vrijstelling voor een 100% onderneming tot een waarde van € 1.055.022 (2015). De waarde boven dit bedrag is vrijgesteld voor 83%. Gesteld dat de onderneming een waarde heeft van € 3.000.000, dan is slechts 17% van € 1.944.978 belast, ofwel € 330.645. In familieverhoudingen bedraagt het toptarief voor de schenk-en erfbelasting 20%. De heffing bedraagt in een dergelijk geval dus € 66.129. De belastingdruk is dan dus slechts 2,2%.

Er is dus veel aan gelegen om de BOF toe te kunnen passen. Om er zeker van te zijn dat de BOF in geval van uw overlijden zo optimaal mogelijk wordt toegepast, dient u uw testament hierop in te richten.Als sprake is van huwelijkse voorwaarden met een ‘koude uitsluiting’ en van een echtgeno(o)(t(e) en kinderen en het wettelijk erfrecht is van toepassing, dan erft de langstlevende echtgeno(o)t(e) de gehele onderneming. De kinderen krijgen een vordering in geld op hun langstlevende ouder. Indien er twee kinderen zijn, dan zijn zij met de langstlevende ouder ieder voor 1/3e erfgenaam. Als de onderneming het grootste vermogenbestanddeel van de nalatenschap is, dan leidt dit ertoe dat de BOF niet geheel benut kan worden. In genoemd voorbeeld erft de langstlevende, los van overig vermogen, per saldo € 1.000.000,- De maximale vrijstelling bedraagt € 3.000.000 – € 330.645 = € 2.669.355 en wordt dus niet geheel benut. De kinderen betalen wel erfbelasting over de waarde van hun vordering van ieder € 1.000.000,- Dat kan oplopen tot een kleine € 200.000,- aan erfbelasting per kind.

Indien in het testament wordt bepaald dat de onderneming gelijkelijk aan de langstlevende echtgeno(o)(t(e) en kinderen wordt gelegateerd, dan erf ieder van hen € 1.000.000,- aan ondernemingsvermogen en kunnen de BOF wel volledig worden benut en wordt er veel erfbelasting bespaard, mits de onderneming ten minste vijf jaar wordt voortgezet.

Genoemd voorbeeld gaat uit van een eenvoudige situatie. In de praktijk zal er vaak sprake zijn van huwelijkse voorwaarden met verrekenbedingen of van een gemeenschap van goederen. De langstlevende echtgeno(o)(t(e) heeft daarnaast een grote vrijstelling voor de erfbelasting. Wellicht is er een beoogde bedrijfsopvolger? Wie moet de zeggenschap uitoefenen? Met veel situaties en wensen dient rekening gehouden te worden en zal er meestal sprake zijn van maatwerk.

Denkt u er maar eens over na.

Roland van Mourik 
Notaris bij Hekkelman Notarissen N.V.