27 november 2023

‘De overlevingskansen voor leukemiepatiënten zijn flink toegenomen door stamceltransplantatie’

Per jaar krijgen enkele duizenden mensen in Nederland te horen dat ze leukemie of een andere ernstige bloedaandoening hebben. Vaak hebben deze mensen een levensreddende stamceltransplantatie nodig. Stichting Matchis zorgt ervoor dat ze zo snel mogelijk de best passende donor krijgen. Wij spraken met de voorzitter van de Vrienden van de Stamceldonorbank Nijmegen Mathieu Fluit, en voormalig fondsenwerver van Stichting Matchis Margot van den Akker. “De overlevingskansen voor leukemiepatiënten zijn flink toegenomen.”

Mensen weten vaak niet dat het om kanker gaat als we het over leukemie hebben, vertelt Mathieu. “Het is gewoon bloedkanker. Als je het zo noemt, benadrukt dat misschien een beetje de ernst van de situatie.” Wanneer leukemie, of bloedkanker, geconstateerd wordt, kunnen artsen – afhankelijk van de leeftijd van de patiënt en de soort en de ernst van de ziekte – behandelen met chemotherapie en radiotherapie. Soms is een stamceltransplantatie nodig en bieden stamcellen van een donor de laatste kans op leven. Margot: “Bij een stamceltransplantatie wordt het hele immuunsysteem vervangen. Na de chemo- en radiotherapie volgt de stamceltransplantatie. Een zeer ingrijpende en zware behandeling, dus.”

Goede match

Als een patiënt een hart of long moet laten transplanteren, zijn er vijf tot zeven kenmerken die moeten matchen tussen donor en ontvanger. Bij een stamceltransplantatie moet enorm veel overeenkomen. De kans dat twee mensen met elkaar matchen is heel erg klein, dus het is belangrijk dat er zo veel mogelijk stamceldonoren geregistreerd staan. Mathieu: “Vanzelfsprekend willen familieleden van de patiënt donor worden, maar de kans dat een broer of zus matcht is maar vijfentwintig procent. Daarom moet er vaak een externe stamceldonor worden gezocht. Matchis helpt daarbij.”

Rosa Matchis

Vroeger had een leukemiepatiënt weinig kansen. Maar stamceltransplantatie is een behoorlijk succesvolle methode. Margot: “Heel veel patiënten genezen of krijgen op zijn minst extra tijd. En we hopen natuurlijk op een verdere verbetering van die resultaten.” Tot de succesverhalen behoort bijvoorbeeld Patrick Wijnhoven, directeur van Roparu Rozen B.V. Mathieu vertelt: “Patrick is vijfentwintig jaar geleden genezen dankzij stamcellen van een onverwante donor en is altijd erg dankbaar geweest voor onze inzet daarbij. Daarom heeft hij een roos gekweekt die hij naar ons heeft vernoemd: de Rosa Matchis. Daar zijn we natuurlijk hartstikke trots op.”

Golftoernooi

Stamceldonoren worden door heel Nederland geworven. Alle academische ziekenhuizen doen mee, maar afname van stamcellen vindt plaats in Nijmegen of in Leiden. Nieuwe donoren worden eerst ‘getypeerd’. Zo’n typering kost € 35,- per persoon, dus het ligt voor de hand dat de stichting geld nodig heeft. Dat geld proberen ze op creatieve wijze bij elkaar te krijgen. Zo organiseren de Vrienden van de Stamceldonorbank jaarlijks een groots golftoernooi, waar vele (Nijmeegse) ondernemers aan meedoen. En dat is niet mis. Margot: “Wat begon als een kleinschalig toernooi, is nu een grootschalig evenement met inmiddels meer dan 170 deelnemers, waaronder ook voormalig patiënten.” De netto opbrengst van het golftoernooi in 2023 bedroeg € 80.000,-. Mathieu: Dat zijn meer dan 2000 nieuwe donoren.”

Stamceldonor worden? Geld doneren? Of meedoen aan het jaarlijkse golftoernooi (volgend jaar op 4 september)? Kijk op Matchis. Daar vindt u ook meer informatie over de stichting en haar werkzaamheden.